Polska – podział administracyjny
Od 1998 roku w Polsce obowiązuje trójszczeblowy podział administracyjny – podstawową jednostką jest gmina, większą powiat, a największą województwo – Wielkopolska jest jednym z 16 regionów samorządowych. Każdy ze szczebli samorządu pełni istotną dla przedsiębiorców rolę, wydając decyzje administracyjne, pozwolenia, a także promując tereny pod aktywizację gospodarczą. W Wielkopolsce znajduje się 226 gmin, których władze m.in. rejestrują podmioty gospodarcze, 35 powiatów, które m.in. wydają pozwolenia na budowę.
Przepisy celne
Polska jako członek Unii Europejskiej objęta jest unią celną z innymi krajami Europy – towary przywożone do Polski i wywożone z niej w obrębie Wspólnoty nie są objęte cłem. Jednocześnie prawo wspólnotowe zobowiązało nasz kraj do przyjęcia Wspólnej Taryfy Celnej (TARIC). Po wejściu w życie Unijnego Kodeksu Celnego (UKC), tj. od 1 maja 2016 r., zasady stosowania Wspólnej Taryfy Celnej nie zmieniają się. Podstawą należności celnych przywozowych i wywozowych jest Wspólna Taryfa Celna. Inne środki, ustanowione w przepisach unijnych regulujących określone dziedziny wymiany towarowej, stosowane są
w zgodnie z klasyfikacją taryfową danych towarów.
Przetargi publiczne
Sposób nabywania terenu lub obiektu pod inwestycję zależy od stosunków właścicielskich. Jeżeli właścicielem jest instytucja publiczna, np. samorząd lokalny, proces zbycia odbywa się w trybie zamówienia publicznego. Zasady przeprowadzania przetargów są regulowane przez Prawo zamówień publicznych
z zaangażowaniem finansów publicznych takich jak np. zamówień na roboty budowlane, usługi, dostawy
i innych, w których kwota zamówienia przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 30 000 euro tj. 125.247 zł (zgodnie z nowymi rozporządzeniami kurs złotego w stosunku do euro od 1 stycznia 2016 roku wynosi 4,1749 zł.)
Koordynacją i regulacją kwestii związanych z zamówieniami publicznymi zajmuje się Urząd Zamówień Publicznych, który na swojej stronie internetowej wyjaśnia i przybliża wiele istotnych zagadnień.
System podatkowy i unikanie podwójnego opodatkowania
System podatkowy w Polsce ewoluował przez lata i obecnie w naszym kraju wyróżniamy 13 rodzajów podatków. Dziesięć spośród nich to podatki bezpośrednie, takie jak:
- podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) – podstawą opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasadniczo suma dochodów z poszczególnych źródeł przychodów. Dochód ustawodawca definiuje jako dodatnią różnicę między sumą przychodów
a kosztami ich uzyskania w danym roku podatkowym. Aktualnie pierwszy próg to 18% od dochodów (powyżej kwoty wolnej od podatku, tj. 3 091,00 zł) do 85 528,00 zł rocznie, a drugi poziom wynosi 32% (naliczany od nadwyżki powyżej tej kwoty);
- podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) – stawka podatku od osób prawnych w Polsce wynosi obecnie 19% podstawy opodatkowania. Ustawa przewiduje też 50% stawkę sankcyjną w przypadku zaniżenia przez podmioty powiązane wysokości zobowiązania podatkowego,
- podatek od spadków i darowizn,
- podatek od czynności cywilnoprawnych,
- podatek rolny,
- podatek leśny,
- podatek od nieruchomości,
- podatek od środków transportowych,
- podatek tonażowy,
- podatek od wydobycia niektórych kopalin,
a trzy to podatki pośrednie, takie jak:
- podatek od towarów i usług (VAT) – podstawowa stawka podatku VAT wynosi 23%; pozostałe stosowane stawki to 8% oraz 5% oraz 0% przy eksporcie i wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów,
- podatek akcyzowy,
- podatek od gier.
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (rejestrowaną w urzędzie miasta czy gminy) mogą wybrać formę opodatkowania wg wyżej opisanej skali dwustopniowej lub podatek liniowy 19%. Podatek dochodowy od osób fizycznych dotyczy całości dochodów osób mających miejsce zamieszkania na terytorium RP lub przebywających na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Zasady opodatkowania reguluje Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Więcej informacji na stronie www.mf.gov.pl, gdzie znajdują się również informacje i akty prawne dotyczące zasad unikania podwójnego opodatkowania.
System ubezpieczeń społecznych
W Polsce występują obowiązkowe ubezpieczenia społeczne pracowników. Podstawą obliczania składek jest dochód, a pracownicy podlegają ubezpieczeniom o następującym wymiarze:
- ubezpieczeniu emerytalnemu – 19,52% podstawy wymiaru,
- ubezpieczeniu rentowemu – 8,00% podstawy wymiaru,
- ubezpieczeniu chorobowemu – 2,45% podstawy wymiaru,
- ubezpieczeniu wypadkowemu – zależnie od rodzaju wykonywanej pracy od 0,67 do 3,60% podstawy wymiaru składki.
Zezwolenie na pobyt i pracę
Cudzoziemcy zamierzający zalegalizować swój pobyt w Polsce na podstawie podjęcia lub kontynuacji pracy w Polsce, powinni ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę.
W przypadku zezwolenia na pobyt czasowy i pracę cudzoziemiec musi złożyć następujące dokumenty:
- wypełniony zgodnie z pouczeniem formularz wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy;
- w przypadku spełniania warunków zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę – dokument potwierdzający spełnianie tych warunków (np. Karta Polaka, dyplom ukończenia stacjonarnych studiów na polskiej uczelni, świadectwo ukończenia polskiej szkoły ponadgimnazjalnej);
- dokument potwierdzający posiadanie zapewnionego miejsca zamieszkania (np. poświadczenie zameldowania, umowa najmu mieszkania, inna umowa umożliwiająca władanie lokalem mieszkalnym, lub oświadczenie osoby uprawnionej do władania lokalem mieszkalnym
o zapewnieniu cudzoziemcowi miejsca zamieszkania);
- umowa o pracę, umowa zlecenie wraz z rachunkami z trzech ostatnich miesięcy (w przypadku gdy strona już wykonuje pracę), umowa o dzieło;
- świadectwo pracy od ostatniego pracodawcy (w przypadku gdy cudzoziemiec wykonywał wcześniej pracę u innego pracodawcy);
- dokumenty w celu poświadczenia źródła stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na utrzymaniu (dla osoby samotnie gospodarującej – w wysokości wyższej niż 634 zł netto miesięcznie, dla osoby w rodzinie -w wysokości wyższej niż 514 zł netto miesięcznie), np. zeznania PIT o wysokości osiągniętego dochodu cudzoziemca za ostatni rok podatkowy lub stosowne zaświadczenie z ZUS;
- dokumenty potwierdzające posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (np. stosowne zaświadczenie z ZUS, polisa ubezpieczeniowa).
- jeżeli wykonywanie pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej polega na pełnieniu przez cudzoziemca funkcji w zarządzie osoby prawnej podlegającej wpisowi do rejestru przedsiębiorców, której udziałów lub akcji cudzoziemiec nie posiada- dokumenty potwierdzające, że przez podmiot powierzający pracę, spełnia odpowiednie warunki.
Zezwolenie na pobyt czasowy udzielane jest na okres niezbędny do realizacji celu pobytu cudzoziemca na terytorium Polski powyżej 3 miesięcy do 3 lat, z możliwością ubiegania się o kolejne zezwolenia.
Cudzoziemiec składa wniosek osobiście, nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do wojewody właściwego ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca.
Przy składaniu wniosku cudzoziemiec ma obowiązek złożyć odciski linii papilarnych.
Obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w Polsce nie mają m.in. obywatele państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkowie ich rodzin oraz osoby mające zezwolenie na osiedlanie się.
